Skip to main content

Bạn bè luôn nói rằng tôi là người bận rộn.

Lúc nào tôi cũng ở trong trạng thái đang làm một cái gì đó, và (nếu bạn chuẩn bị hẹn tôi thì tôi cũng đang) sắp làm một cái gì đó.

Bận rộn trở thành một dấu ấn trong cuộc sống của tôi, như cách một chiếc avatar hoạt động trên Facebook. Đó là cách đa số mọi người nhìn nhận tôi, và điều đó thể hiện rõ trong cách họ nói chuyện.

Tôi nghĩ rằng con người chúng ta tiến hóa nhờ việc muốn tránh khỏi những sự khó chịu trong cuộc sống. Lạnh: người ta tìm cách chế ra lửa. Nóng: người ta tìm cách chế ra điều hòa. Đói: người ta chuyển từ săn bắt hái lượm nay đây mai đó sang trồng trọt và chăn nuôi.

Vậy thì, với tôi: việc bận rộn giúp tôi thoát khỏi điều gì? Nếu bận rộn là một cái gì đó khó chịu thì tại sao trong suốt nhiều năm tôi vẫn luôn như thế?

Tôi chưa bao giờ tự hỏi câu này trong suốt nhiều năm mình “bận rộn”. Tôi chỉ luôn cảm thấy mình luôn tập trung vào một cái gì đó và hiếm khi – như bạn tôi hay trêu – làm những thứ mà mấy đứa bằng tuổi tôi hay làm: đi cafe chém gió, hóng drama, đu trend tiktok…

Cục vàng vàng là thứ “bận rộn” hút tôi vào

Có lần tôi với anh bạn nói chuyện về việc chơi phím cơ. Tôi thì cũng không phải dân nghiện bàn phím hay gì, chỉ là gặp cái bàn phím nào ngon ngon thì tôi sẽ đem ra thảo luận cùng anh. Đoạn, bọn tôi nói tới việc tháo chiếc bàn phím của tôi ra (điều mà chỉ mất một vài giây để làm), và tôi bảo anh kia rằng tôi chưa bao giờ làm việc đó. Với sự bất ngờ của tôi (điều đã thổi hồn cho bài blog này), anh nói:

“Mày bận tới mức không có thời gian nghịch chính bàn phím của mình nữa hả” (tạm dịch)

Hm… Câu nói này làm tôi suy nghĩ.
Tôi bận đến thế à?

Anh nói đúng, tháo cái bàn phím của tôi ra chỉ mất có vài giây cuộc đời. Tại sao tôi lại không thể làm được điều đó nhỉ?

Và thực ra anh không phải người duy nhất. Tôi đã từng bị nói là “bận tới mức mà hẹn cafe hôm nào cũng bận”, hay là như bố tôi thường hay mỉa mai: “bận tới mức mà có cái bàn làm việc cũng không dọn được”.

Những lời nói này từng làm tôi trăn trở nhiều. Rất nhiều. Mặc dù bản thân chữ “bận” cũng chẳng hàm ý tiêu cực đến thế, nhưng không hiểu sao cách nói của mọi người lại làm tôi cảm thấy tội lỗi vô cùng.

Tôi cảm thấy tội lỗi, nhưng không hiểu vì sao lại không bao giờ chịu thay đổi để làm mấy thứ mà mọi người hay bảo tôi là “quá bận rộn để làm”. Tôi cảm giác là cái thứ mà tôi đang tập trung vào và cái thứ mọi người đang kì vọng tôi làm nó cứ khác nhau, và cái thứ của tôi đang làm cứ sai sai thế méo nào đó. Nhưng bằng một cách nào đó thì cả hai thứ – thứ tôi đang làm và thứ mọi người kì vọng tôi làm – đều được gộp chung lại là sự “bận rộn”.

Ở một thời điểm nào đó, tôi đã thực sự nghĩ mình là người bận rộn tới mức chẳng làm được những việc thông thường mà ai cũng làm được nữa. Tôi hay xin lỗi vì mình quá bận để làm một việc gì đó.

Đến cái mức mà, bạn biết không, một nhóm bạn đại học đã không rủ tôi đi du lịch cùng vì “tại bọn tao biết thế nào mày cũng bận mà”. Lúc phát hiện ra các bạn lên kế hoạch và đặt vé xong hết rồi mà không có tôi, tôi buồn kinh khủng, chỉ hậm hực đi về mà không nói với các bạn rằng du lịch là một trong những thứ tôi sẵn sàng bỏ tiền và thời gian vào nhất. Nhìn Instagram tôi mà xem. Ừ, nhưng các bạn tự quyết định là tôi bận tới mức không đi du lịch được.

Ừ.

Ô

kê.


Tôi thích sự năng suất. Theo kiểu: tôi thích mọi việc được hoàn thành thật gọn gàng và hiệu quả. Chỉ cần biết một thứ gì đó có thể làm tốt hơn, nhưng đã không được thực hiện như thế, khiến tôi vô cùng khó chịu. Có thể đó là lý do tôi (đã) thường hay nổi nóng khi ngồi hướng dẫn bố mẹ sử dụng Microsoft Word. “Tại sao mẹ không bấm thế này cho nhanh?” – tôi thầm nghĩ, nhưng (bây giờ) ít khi nói ra, vì tôi biết sẽ càng làm mẹ tôi bị rối vì những lựa chọn mẹ có thể làm. Có thể đó cũng là lý do tôi sẽ vui thú không chịu được khi phát hiện ra một công cụ mới: “liệu nó có thể giúp mình làm việc này nhanh hơn nữa không ta?”

Tôi hay tìm tòi và trải nghiệm các phương pháp, công cụ để cải thiện năng suất, và chia sẻ nó trên mạng. Blog của tôi cũng nhỏ, nhưng ở Việt Nam chưa ai làm hết, nên tôi thường được so sánh với các bậc lão làng trong giới productivity ở nước ngoài.

Ngày nọ, tôi được Cao Khánh ví với Tim Ferris của Việt Nam (tác giả cuốn Four Hour Work Week). Ngay lập tức tôi đã phản đối kịch liệt và bắt Khánh không bao giờ được gọi tôi như thế nữa.

Tôi chưa bao giờ phản ứng gay gắt với một thứ như thế bao giờ.

.

Đó chính là lúc mọi chuyện sáng tỏ.

Lần đầu tiên trong cuộc đời, tôi nhận ra mình THỰC SỰ KHÓ CHỊU KHI BỊ GỌI LÀ TIM FERRIS VIỆT NAM, hay bất cứ danh từ nào kiểu như “productivity god” hay “productivity guru”.

Tôi KHÔNG THÍCH BRAND BẢN THÂN LÀ CON NGƯỜI SIÊU NĂNG SUẤT.

Thú thật, tôi chưa bao giờ nghĩ là tôi muốn cuộc sống của tôi phải siêu siêu quy củ, siêu siêu hệ thống, siêu siêu gọn gàng. Đấy chưa bao giờ là mục đích tôi trải nghiệm app này app kia. Khi mới làm cái blog này, tôi cũng không có ước vọng lớn lao là làm cho xã hội tốt lên hay gì cả. Tôi chỉ muốn chia sẻ những thứ tôi thích làm và trải nghiệm. Thế thôi.

Tôi enjoy quá trình trải nghiệm những thứ mới, và trong trường hợp này là quá trình viết ra câu cheat code để bản thân tôi trở nên vjp pr0 hơn, chứ tôi không bắt đầu từ tương lai tươi đẹp và những lợi ích tốt đẹp sau khi mình trở nên vjp pr0.

Và đó là lúc tôi nhận ra cái “thứ gì đó” mà tôi luôn bị cuốn vào trong cuộc sống là cái gì.


Lý do tôi không nhận ra được thứ luôn hút tâm tư và tình cảm của mình vào 24/7, là bởi vì chẳng có thứ nào cả.

Đúng vậy. Không có một “thứ” gì đó rõ ràng, dễ gọi tên mà làm tôi bận rộn hết. Tôi chỉ biết rằng, mọi thứ tôi làm mang đến một cảm giác của sự động đậy, sự luôn luôn phát triển, sự “năng suất”.

Nói cách khác, tôi thích cảm giác trở nên năng suất, thay vì thích năng suất giống như một loại huy chương mà mình đạt được rồi thôi. Và do vậy cứ cái gì, dù là công việc, thể thao, du lịch, mà đem lại được cho tôi cảm giác mình đang tốt hơn mỗi ngày, tôi sẽ làm.

Và với giả thuyết khiêm tốn này, tôi tự trả lời được câu hỏi ban đầu: “Tôi bận đến thế à?”

Không, tôi không bận đến thế. Không phải là tôi không có thời gian làm những việc nhỏ con kia, mà bởi vì trong tâm trí tôi, những việc đó chưa bao giờ xuất hiện, huống chi là một điều mà tôi ưu tiên. Tôi dám cá rằng ngay cả khi tôi rảnh rỗi, tôi cũng không bao giờ (nghĩ ra những việc đó mà) làm.

Và như vậy thì chẳng tội gì mà tôi phải trách bản thân cả. Tôi có những ưu tiên của riêng tôi. Và nếu tôi tự trách bản thân vì điều đó thì không khác gì tôi đang tự trách bản thân mình làm điều mình thích.


Cái kiểu “bận rộn” của tôi nó không rõ ràng dễ thấy như các kiểu bận rộn khác. Bận rộn trở nên năng suất buộc tôi phải đưa bản thân mình làm việc liên tục. Thường là trên máy tính. Mà ai biết trên máy tính tôi làm gì? Cứ gọi là làm việc chung chung thôi. Mà khi mọi người không hiểu cái sự bận rộn đó nó là gì, thì mọi người cứ quy chụp chung nó là “bận rộn” theo cái nghĩa bao quát nhất của nó. Mà cái gì càng bao quát, càng quy chụp thì càng dễ để xuyên tạc.

Thay cái kiểu bận rộn của tôi bằng một đam mê gì đó cụ thể đi, ví dụ như là chơi đàn chẳng hạn. Giả dụ tôi chơi đàn ngày đêm, tới mức không hẹn bạn được hoặc không có thời gian dọn dẹp bàn làm việc. Khi đó thì tôi sẽ được gọi là một người có đam mê tuyệt đối với bộ môn này. Sẽ chẳng ai nói là “mày bận chơi đàn suốt ngày đến nỗi chẳng có thời gian gặp tao”, bởi vì họ biết với tôi chơi đàn là cuộc sống, và tôi đang trên con đường trở thành một vĩ nhân trong bộ môn này. Ừ, khi đó thì việc bận rộn chơi đàn nó lại rất là tín.

Tôi cũng chẳng biết giải thích sự bận rộn của mình ra như thế nào. Khi thì tôi viết, khi thì tôi đọc, khi thì tôi ngồi sắp xếp lại cái todo list của mình. Tôi enjoy việc tối ưu hóa quy trình. Nếu mà “thiền” là một dạng kết nối với bản thân thông qua hơi thở thì đây đối với tôi cũng là một dạng thiền. Tôi kết nối với bản thân thông qua việc làm việc, hồi tưởng cách tôi làm việc, và tìm ra cách để bản thân trở nên nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Và từ khi nhận ra điều thực sự làm tôi bận rộn trong cuộc sống, tôi cũng mới nhận ra rằng sự “bận rộn” mà trước đây tôi hay tự ám thị về mình bao gồm cái tôi thực sự thích làm và cái người khác (thích làm và) kì vọng tôi làm (giống họ).

Đó là lúc tôi có thể chủ động gạt bỏ cảm giác lấn cấn khi bị chê là “bận rộn”.

Tôi biết mình sẽ chẳng bao giờ “hết bận” để làm cái mà người khác nghĩ là quá nhỏ nhặt để ai cũng làm được. Với tôi, “hết bận” nghĩa là cuộc sống hết thứ cho tôi cảm giác của sự phát triển, và điều đó thì khó lắm.

Bây giờ, tôi không xin lỗi mọi người vì tôi quá bận để làm một việc gì đó. Thay vào đó, tôi sẽ note lại và tìm cách cho họ biết rằng tôi có suy nghĩ về nó một cách thực lòng nhưng điều kiện của tôi không cho phép. Tôi có thể tự hào nói rằng, bây giờ mình là một người bận rộn vui vẻ, và những điều mọi người nói sẽ ít gây shang trấn tâm lý cho tôi như xưa.

Thực ra, bây giờ tôi cảm thấy vui khi có người chê rằng tôi quá bận rộn để gặp họ hoặc để làm thứ gì đó có ý nghĩa với họ. Tôi nghĩ rằng họ nhìn thấy tôi bận nhưng họ vẫn bỏ công ra để nói với tôi như thế, nghĩa là họ còn quan tâm tới tôi.

Tới cái lúc mà họ còn chẳng buồn nói với tôi cơ, lúc đấy mới đáng lo lắng. Tôi sợ như thế lắm. Chắc đấy cũng là ý do tôi viết bài này. Nửa phần giải tỏa, nửa phần thanh minh.

P/s: Có thể trễ, nhưng tôi luôn cố gắng để gặp những người đã hẹn tôi trong lúc tôi bận.


Đăng ký nhận Newsletter

Many One Percents là newsletters về công nghệ và năng suất đầu tiên của Việt Nam với mục tiêu giúp các bạn trẻ cải thiện năng suất trong công việc và cuộc sống thông qua công nghệ.

Khi đăng ký Many One Percents (cùng gần 2000 bạn đọc khác), bạn sẽ nhận được:

  • Đọc các bài blog sớm nhất (3-4 tuần trước khi mình publish lên mạng xã hội)
  • Weekly Discovery (các khám phá công nghệ thú vị nhất tuần)
  • Weekly learning (một bài học mình học được trong tuần)
  • Giveaway code để sử dụng các sản phẩm công nghệ miễn phí
  • Những cập nhật và dự định mới nhất về blog và podcast thuộc hệ sinh thái Many One Percents

3 Comments

  • fananhtuan says:

    dè, nhưng em thì có một kiểu bận rộn khác là làm những việc nhỏ nhặt linh tinh như làm đồ handmade nên tụi bạn em lại bảo sao m rảnh vậy trong lúc em rõ bận :))

  • sophia says:

    Cảm ơn anh vì một bài viết mindblowing ạ. Em cũng hay bị dán nhãn là ‘bận rộn’, nhưng sau đó thường ‘bận rộn” tiếp (kèm cảm giác lo lắng bất chợt về những thứ mình bỏ lỡ khi mình ‘bận’). Đọc bài xong em thấy nhẹ nhõm phần nào. Em nghĩ mỗi người sẽ bận rộn theo những cách khác nhau. Mình không phải người khác, và chưa chắc hiểu người kia làm gì nên không vội dán nhãn cho họ là “rảnh” hay “bận”. Nếu họ không dành thời gian hay đáp ứng một yêu cầu (dù mình thấy là chính đáng) thì thông cảm với họ một chút, vì có khi yêu cầu của mình nằm ngoài ‘vùng ưu tiên’ của họ.
    Ngoài ra em thấy mình nên hiểu rõ mình bận vì điều gì. Nếu thứ khiến mình rơi vào flow thực sự đem lại giá trị cho bản thân thì em nghĩ cứ tiếp tục làm, còn giá trị ra sao thì đôi khi chỉ có mình mới cảm nhận được rõ. Chắc em cũng sẽ dành thêm thời gian để tâm hơn tới những thứ mình có thể bỏ lỡ/không chăm sóc đủ tốt khi mình ‘bận’.
    P.s. Em đọc bài này đúng lúc đang hơi bực về một người teammate, trong quá trình trao đổi thì có khá nhiều đề xuất của em bị đưa vào backlog, hoặc bạn ấy ‘hứa’ làm cái này rùi quên mất. Đọc bài thấy cảm thông hơn, cơ mà hứa xong quên thì là câu chuyện khác rồi :)))

Leave a Reply