Skip to main content

Nếu bạn thuộc hệ “học sinh hơi chăm ngoan” và hơi vọc vạch một chút về công nghệ, chắc hẳn bạn đã từng nghe tới Forest – ứng dụng trồng cây dựa theo phương pháp Pomodoro huyền thoại – nổi lên như cồn từ khoảng 2015 tới 2019.

Mình từng dùng Pomodoro (và Forest) rất nhiều trong khoảng thời gian đó, nhưng sau đó bỏ vì không còn cảm thấy phù hợp nữa. Đã có thời gian thậm chí mình còn thấy khá kì thị một số bạn vẫn sử dụng Pomodoro bất chấp một số điểm bất cập của nó.

Anh nông dân mẫn cán trồng rừng =))

Vậy mà tuần vừa rồi, sau 4 năm, mình đã quay trở lại với Pomodoro và, OMG, mình như được khai sáng một lần nữa. Mình thấy rằng, Pomodoro lại một lần nữa giúp đỡ mình rất nhiều, mặc dù trước đó mình từng rất bài trừ nó. Vậy điều gì đã thay đổi?

Vấn đề của người đã đi làm

Gọi là “vấn đề của mình” thì có lẽ đúng hơn, vì mình nghĩ nhiều bạn đi làm không gặp vấn đề này.

Oske, vấn đề của mình: bên cạnh công việc chính, mình còn mong muốn có thể chia sẻ kiến thức của mình cho mọi người trong thời gian rảnh rỗi. Do vậy, mình đặt mục tiêu mỗi tuần sẽ cố gắng viết một lá thư cho mọi người (tới nay đã được hơn 100 lá), và tham gia vào một lớp dạy viết với vai trò giáo viên.

Nếu là mình của mấy năm trước, cái thời còn học Chuyên (13 môn) Ngữ, hoặc học Đại học, thì gánh 3 thứ như vậy là chuyện nhỏ như con muỗi. Ngày đó đi học từ sáng tới tối, rồi làm CLB, làm tình nguyện, chơi thể thao, lại còn tình yêu xanh mượt các thứ các thứ, mà cái nào cũng ô kê mới đỉnh.

Còn bây giờ, đi làm về thôi là cái người nó nặng trĩuuuu, mắt thì díuuuu hết cả lại, đầu óc thì (do stress nên) chẳng nghĩ ra được ý tưởng gì để viết. Hôm nào may mắn lắm được về sớm cũng ngồi ì ra đấy xem hết các loại reel chó mèo, lật đật đi tắm xong tới 10h30 🙂 Đấy là đã tối giản hết mức các loại hoạt động kiểu nấu ăn giặt giũ dọn dẹp nhà cửa rồi đấy.

Có những hôm mình ép bản thân, cố gắng mở máy ra ngồi làm việc mặc dù oải lắm. Và thế là mình nhận ra một điều: không phải mình lười hay là thiếu năng lượng. Chỉ cần vượt qua được 10-15 phút đầu thôi là mình sẽ vào guồng ngay, làm cái gì đâu ra đấy. Nhưng cái 10-15 phút này nó quá lớn để vượt qua!

Pomodoro: 4 năm về trước

Ngày xưa mình dùng Pomodoro đa phần để học. Hồi đó thấy Pomodoro hiệu quả vì có vụ game hóa kiểu trồng cây khá bắt mắt, thế nên cố lấy cố để để trồng được cả khu rừng hôm sau đến lớp còn flex với dân chúng =)) Mà thực ra mỗi session có 25 phút, vừa đủ giải một bài toán hoặc nghĩ ra một cái mở bài, thế là vừa khít để nghỉ.

Hồi xưa chăm lắm trồng đủ loại cây hình thù kì lạ =))

4 năm về trước chính ra nhiều việc và thiếu ngủ lắm, nhưng thế mà cái gì cũng làm được. Có lẽ vì có quá nhiều thứ và cái gì cũng gấp gáp, nên thành ra mình luôn ở trạng thái “xung trận”, người căng như dây đàn, nên cơ thể không bị ì ạch. Gần như công việc nào cũng được xếp vào danh mục “Important and urgent”. Thế nên hồi đó dùng Pomodoro đúng hợp lý luôn, làm được vô số session, trồng được đủ loại cây hình thù kì lạ =))

Dần dần tới lúc đi làm thì mình nhận ra Pomodoro không còn phù hợp nữa. Các task của mình yêu cầu khoảng thời gian và độ tập trung lớn để hoàn thành. Vừa vào flow được một tí thì chuông đánh cái “Beng” một cái thế là mất cả tập trung. Tới lúc giải lao xong vào lại chẳng biết phải bắt đầu từ đâu nữa. Mà đi làm lại gặp cái khó là hay phải meeting, hoặc thi thoảng có người này người kia vỗ vai hỏi (sếp hỏi chẳng nhẽ lại chối). Thế nên gần như là chẳng có session nào được trọn vẹn. Thế thôi, bỏ.

Từ đó, mình coi Pomodoro gắn liền với thời học sinh. Và chẳng biết từ khi nào coi nó là một phương pháp trẻ con.

Pomodoro: hiện tại

Thật tình cờ.

Trong lúc mình đang tìm nhạc lofi trên youtube để nghe thì có một video Study With Me được gợi ý cho mình. Bình thường mình sẽ bỏ qua, mà thấy cái tiêu đề có ghi kèm “A rainy day in Shinjuku Tokyo” (nơi mình sắp đi du lịch tới), thế là adudu mình bấm vào luôn vào ngay. Oske, nhạc hay, cảnh đẹp, thôi dùng cái này làm nhạc nền cũng được.

Bật video chưa được ấm tai thì tự nhiên “Bengg”, mình nghe thấy tiếng đồng hồ bắt đầu chạy. Xong mình kiểu nani dờ phắc, mở video lên xem cái gì, hóa ra là đây là video Study With Me Pomodoro, nhân vật chính cũng học thời gian thực và làm theo Pomodoro luôn. Oske thôi thì lỡ mở rồi, nhạc cũng hay, cảnh cũng đẹp, thôi làm thử xem sao.

4 ngày vừa qua là 4 ngày năng suất nhất trong tháng của mình.

Gần như hôm nào mình cũng bật video đấy lên, và làm theo Pomodoro cho tới tận 12h đêm (lúc mình đi ngủ).

Điều gì đã thay đổi???

Sau ngày đầu tiên làm theo video Study With Me, mình đã thực sự bất ngờ vì sự hiệu quả của Pomodoro, và ngay lập tức thử phân tích lý do và đưa ra các giả thuyết. Mình dành 3 ngày sau đó thí nghiệm để kiểm chứng các giả thuyết đó, và cuối cùng mình đã hiểu vì sao Pomodoro bây giờ lại phù hợp trở lại với mình.

Lý do 1: Mình chỉ cần làm một session thôi sau đó chắc chắn sẽ làm được tất cả các session còn lại cho tới lúc đi ngủ

Ngày xưa, khi mình sử dụng Pomodoro, mục tiêu của mình rất khác: cố gắng hoàn thành được nhiều session nhất có thể, kiếm được thật nhiều tiền để mua cây về trồng.
Nhưng bây giờ, khi mà mình quá mệt để hi vọng trồng nguyên một cánh rừng, mình chỉ mong “làm được thôi đã là tốt lắm rồi”, kiểu có còn hơn không ấy =))

Do vậy, khi mình sử dụng Pomodoro ở thời điểm hiện tại, mình tự hứa với bản thân là “Chỉ cần làm xong 1 session rồi chơi” (mặc dù hơi hòm hòm biết là tới khi làm dở không bỏ được đâu). Do đó tâm lý mình rất thoải mái, và sau session đầu cứ làm tằng tằng tới các session sau luôn.

Pomodoro hiệu quả ở chỗ nó có một khối lượng thời gian rất cụ thể (25 phút), không quá ngắn mà cũng chẳng quá dài. Não mình có thể nhìn thấy rất rõ tương-lai-sau-25-phút, thế nên nó mới dễ dàng chấp nhận bắt đầu làm như thế. Trước đây mình từng tự lừa bản thân là: chỉ cần viết được một đoạn là nghỉ, hoặc là, trả lời xong hết email thì tối nay được chơi. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ não mình không tin là mình sẽ hoàn thành các công việc đó sớm – vì nó biết, nó đã từng quan sát mình mất rất nhiều thời gian cho các công việc đơn giản trong quá khứ.

Nguyên lý của Pomodoro giống với “The 5 minute rule” mà Matt D’avella từng nói đến trong clip dưới đây. Đây cũng là một phương pháp rất hiệu quả thay thế cho Pomodoro.

Lý do 2: 25 phút là độ dài rất phù hợp với cơ thể mình vào buổi tối sau khi đi làm

Mình đưa ra giả thuyết rằng sau session đầu tiên (25 phút), là não mình sẽ vào flow và mình có thể tắt Pomodoro đi cho đỡ mất tập trung.

Mình thử áp dụng Progressive Pomodoro (tức là càng về sau thì thời gian mỗi session càng tăng lên) (video mình sử dụng). Kết quả cho thấy mình bị mất tập trung hơn so với Pomodoro kiểu 25/5 truyền thống, vì khi não mình quen với việc làm trong 25 phút, đến session sau, khi tới gần mốc 25 phút, kể cả mình không nhìn đồng hồ, não mình sẽ đặt ra câu hỏi “Ủa sao session này lâu vậy ta mãi chưa được nghỉ ta”. Và chính cái cảm giác “hóng” tới lúc nghỉ này làm mình mất tập trung.

Oske, vậy thì mình thử kiểu Pomodoro 45/10 xem sao. Hẳn là nếu session nào cũng dài thì cơ thể mình sẽ không bị “hóng” vì session trước ngắn hơn đúng không? Nope. Người mình sau cỡ 30-35 phút phản ứng khá dữ dội, kiểu bắt đầu chộn rộn, mắt bắt đầu đảo quanh, cổ họng tự giác khát để tay lấy cớ thoát khỏi cái bàn phím. Và thế là cũng mất tập trung.

Mình nghĩ lý do cho việc này là vì cơ thể mình có mức năng lượng rất thấp ở thời điểm tối muộn (bạn có thể học cách đo nhịp sinh học của bản thân tại đây), đặc biệt sau một ngày làm việc căng thẳng, thế nên lúc nào nó cũng chỉ muốn nghỉ ngơi thật nhanh.

Do vậy, một “lời hứa” rằng “mày ráng làm 25 phút đi, rồi được nghỉ” sẽ hấp dẫn với nó hơn nhiều so với 45 phút hoặc lâu hơn.

Lý do 3: Thời gian ngắn tạo thêm áp lực để hoàn thành công việc “important but not urgent”

Khi bạn đã đi làm giống mình, và có một nguồn thu nhập tương đối ổn định, thì đa phần những thứ bạn muốn làm sẽ rơi vào phạm trù “Important but not urgent” (nếu bạn chưa biết khái niệm này, có thể tham khảo bài viết về Eisenhower matrix của mình).

Những thứ đó sẽ kiểu: Học thêm một ngôn ngữ/kĩ năng mới, đọc sách hay tập thể dục.

Đây là những thứ nếu bạn làm đủ lượng sẽ sinh ra một lượng chất cực mạnh để thay đổi hoặc nâng cấp nghề nghiệp hoặc cuộc sống hiện tại, nhưng nếu bạn không làm 1-2 hôm, thậm chí 1-2 tuần/tháng cũng chẳng có hệ quả gì nghiêm trọng.

Cái khó nằm ở chỗ là đa số chúng ta lại không có khả năng tưởng tượng được niềm hạnh phúc hay những giá trị mà các hoạt động này đem lại trong tương lai xa, mà chỉ muốn làm sao để giải quyết cái sự mệt mỏi chán chường trong thời gian gần một cách nhanh nhất.

Khi đó, quãng thời gian 25 phút của Pomodoro sẽ là một mũi tên trúng hai đích:

  1. Bạn sẽ “cầm nắm” được các hoạt động trên vì bây giờ chúng sẽ bị gói vào trong các hộp 25 phút. Bây giờ không phải là “đọc xong cuốn sách này” mà là “đọc xong vài trang trong vòng 25 phút”
  2. (Cái này quan trọng) Khi một session kết thúc, nếu bạn đang ở trong flow, bạn sẽ cảm thấy rằng thời gian trôi qua nhanh quá mà bạn chưa kịp làm gì cả. Khi đó bạn sẽ có “sense of urgency”, hay một áp lực cấp thiết, cảm thấy rằng công việc hiện tại cần phải xong nhanh hơn chút nữa sao cho có thể gói gọn vào một session. Thế là các session sau bạn sẽ tập trung hơn rất rất nhiều. Đây là một áp lực rất tốt khiến công việc hiện tại trở nên “urgent” hơn để bạn phải tập trung mà hoàn thành.

Cải tiến Pomodoro

Pomodoro bản thân nó là một công cụ. Điều đó có nghĩa bạn hoàn toàn có thể kết hợp nó với các công cụ khác để đạt được năng suất cao nhất. Mình thấy combo sau rất phù hợp với mình sau một thời gian thử nghiệm:

Đôi khi thấy có mỗi mình ở trong phòng nên anh em sẽ vào cùng :))
  • Không nhất thiết phải break: Nếu mình đang trong flow mà đồng hồ điểm hết 25 phút, mình sẽ dừng lại uống nước, rồi tiếp tục làm cho tới khi hết break và hết session sau. Mình nhận ra break sẽ cần thiết hơn càng về sau (khi mà mình làm nhiều và bắt đầu mệt), nên mình sẽ dành hết năng lượng để làm trong vài session đầu luôn
  • Bắt đầu từ chỗ dang dở: Mình có thói quen là nếu mình làm chưa xong mà tới giờ đi ngủ thì mình vẫn dừng lại. Tới ngày hôm sau, mình sẽ chọn làm công việc còn dang dở đó trong session đầu tiên. Điều này giúp mình nhanh chóng vào flow hơn (vì mình cũng hòm hòm nhớ được flow hôm trước đang tới đâu). Còn nếu không có việc gì dang dở thì mình sẽ chọn công việc dễ dàng ít tốn thời gian nhất để làm từ todo list của mình (hiện tại mình đang theo phương pháp Getting Things Done), kể cả khi công việc đó không liên quan trực tiếp tới project chính mà mình muốn làm tối hôm đó. Lý do vì điều này sẽ giúp mình vào guồng làm việc dễ hơn là làm công việc khó nhằn ngay lúc đầu. Đây là lý do vì sao mình nghĩ Eat The Frog không hẳn lúc nào cũng hiệu quả.

Kết

Nếu bạn đang đi học/đi làm mà muốn làm thêm một điều gì đó trong thời gian rảnh rỗi, mình tin rằng Pomodoro là một công cụ rất hiệu quả để hỗ trợ bạn vượt qua cơn mệt và vào guồng. Sự đơn giản của Pomodoro khiến nó dễ bị nhiều người coi nhẹ, nhưng chính sự đơn giản đấy lại phù hợp với thể trạng mình sau rất nhiều căng thẳng mệt mỏi trên văn phòng. Trước mắt, Pomodoro giúp mình đi từ 0 -> 1: ít nhất là làm được việc thay vì nằm ườn ra. Mục tiêu tiếp theo sẽ là tìm giải pháp để tối ưu nhất sự năng suất của mình trong thời gian làm việc buổi tối!

Nếu bạn cũng thích Pomodoro và biết ứng dụng hoặc cách sử dụng nào thú vị, đừng ngần ngại comment hoặc nhắn tin cho mình biết nhé!

Đăng ký nhận Newsletter

Many One Percents là newsletters về công nghệ và năng suất đầu tiên của Việt Nam với mục tiêu giúp các bạn trẻ cải thiện năng suất trong công việc và cuộc sống thông qua công nghệ.

Khi đăng ký Many One Percents (cùng hơn 8000 bạn đọc khác), bạn sẽ nhận được:

  • Đọc các bài blog sớm nhất (3-4 tuần trước khi mình publish lên mạng xã hội)
  • Weekly Discovery (các khám phá công nghệ thú vị nhất tuần)
  • Around the Internet (mấy thứ buồn cười hài hước trên Internet)
  • Những cập nhật và dự định mới nhất về blog và newsletter thuộc hệ sinh thái Many One Percents

Leave a Reply